21 czerwca to jedna z najważniejszych dat w kalendarzu astronomicznym – to właśnie wtedy następuje letnie przesilenie, czyli dzień z najdłuższym światłem słonecznym w roku na półkuli północnej. Jest to oficjalny początek lata, a jednocześnie moment, który od wieków fascynuje ludzi swoją symboliką i wpływem na naturę.
Skąd wzięła się data 21 czerwca?
Data letniego przesilenia wynika z ruchu Ziemi wokół Słońca i nachylenia osi ziemskiej względem płaszczyzny orbity. Oś Ziemi jest pochylona pod kątem około 23,5 stopnia, co sprawia, że w ciągu roku nasza planeta przyjmuje różne kąty padania promieni słonecznych.
W okolicach 21 czerwca Słońce znajduje się dokładnie nad Zwrotnikiem Raka (około 23,5° szerokości geograficznej północnej), co powoduje, że na półkuli północnej dzień trwa najdłużej, a noc jest najkrótsza.
Czym jest letnie przesilenie?
Letnie przesilenie to moment, gdy Słońce osiąga swoją najwyższą pozycję na niebie w ciągu doby. Od tej chwili dni zaczynają się stopniowo skracać, a noce wydłużać, choć początek lata astronomicznego jest właśnie wtedy, gdy światła jest najwięcej.
W kulturach starożytnych letnie przesilenie miało wielkie znaczenie symboliczne. Był to czas świętowania słońca, płodności i urodzaju. W wielu miejscach świata odbywały się obrzędy i rytuały mające zapewnić obfitość i ochronę.
Dlaczego letnie przesilenie jest ważne dla przyrody i ludzi?
Najdłuższy dzień roku to moment, gdy rośliny osiągają największy rozkwit, a zwierzęta korzystają z obfitości światła i ciepła. To czas intensywnego wzrostu, dojrzewania i zbiorów.
Dla ludzi letnie przesilenie to okazja do odpoczynku na świeżym powietrzu, celebracji przyrody i naładowania energii po ciemniejszych miesiącach zimy.
Ciekawostki o letnim przesileniu
- W niektórych miejscach, jak Stonehenge w Wielkiej Brytanii, kamienne kręgi ustawione są tak, by dokładnie wyznaczać moment letniego przesilenia.
- Letnie przesilenie nie zawsze przypada dokładnie 21 czerwca — może to być 20 lub 22 czerwca, w zależności od roku i strefy czasowej.
- Po przesileniu dzień zaczyna się skracać, ale początkowo jest to zmiana niemal niezauważalna.
21 czerwca to więc nie tylko pierwszy dzień astronomicznego lata, ale i symbol natury, światła i życia. Warto zatrzymać się w tym dniu, docenić moc słońca i rozpocząć letni sezon z nową energią.